Een gele spoorwegovergang.
Ergens kwam ik de volgende definitie van verkeer tegen:
“Als anderen inzien dat we allen een zijn, volgt daaruit automatisch een verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen.”
Bron onbekend.
Bijna alle verkeersdeelnemers begrijpen dit citaat en handelen daar ook naar. Ze hebben geen gele vlakken op overwegen nodig en vinden stoppen de normaalste zaak van de wereld. Een andreaskruis, een slagboom, rode bellen, signalen genoeg om je aan het denken te zetten. Zij respecteren machinisten, willen ongelukken voorkomen om doorstroming te garanderen.
Zij waarderen verkeersborden, belijningen, verkeerslichten en zien ze als hulpmiddelen om veilig met elkaar te verkeren.
Mede door al die hulpmiddelen en het verantwoordelijke gedrag van de meeste verkeersdeelnemers gaat het heel vaak goed. Gelet op het aantal verkeersbewegingen is het aantal ongelukken relatief laag.
We kunnen 6 rijen dik rijden en je ziet iedereen weven als in een grote goed gevulde dansruimte waar niemand botst.
Steeds vaker zien we verkeersdeelnemers dat verantwoordelijkheidsgevoel bewust overboord gooien. En door gebrek aan handhaving proberen we die tot inkeer te brengen door gele vlakken aan te brengen.
Tuurlijk: soms gebeurt er iets waardoor je je niet aan regels kunt houden. Een overstekend hert, een losschietende surfplank, een verdwaalde fietser op de snelweg. Of een chauffeur die rijangst heeft en niet harder dan 60 durft op de snelweg. Verrassende zaken die snel en adequaat afgehandeld moeten worden.
Ronduit vervelend is het asociale gedrag. Als rijinstructeur heb ik een lijstje bijgehouden: de top-10 van asociale zaken. Noem het Joeps blik op de weg. Zaken die aan de orde kwamen werden langzamerhand zo gewoon dat ze uit de top 10 verdwenen. Denk aan door rood licht rijden. Van fietsers weten we dat.Al append door rood, yeah.
Automobilisten rijden ook steeds vaker door rood.
“It seems like you are importing some real bad Nepalese driving manners”, sprak een leerling.
Ok: de winnaar is: de zwarte golf die vond dat onze lesauto te traag was. (Een lesauto werkt regelmatig als een rode lap) Hij verliet de rijbaan, stak de stoep over, passeerde ons via het fietspad, over de stoep terug de rijbaan op en scheurde zo weer voor ons verder.
Helaas is de winnaar onbekend bij de jury en kan hij zijn prijs niet in ontvangst nemen. Een vraag zou ik hem bij de prijsuitreiking willen stellen: “Wat vind je van de gele spoorwegovergang?” Ik denk dat ik een brede grijns op zijn gezicht zal zien verschijnen.
Zou hij verliezen van de chauffeur die uit zijn rijdende auto stapt, ernaast loopt en een dansje maakt? Zou dit gedrag voorkomen kunnen worden door het wegdek geel te maken?
Christiaan Weijts publiceerde op 17 augustus 2018 een colum in NRC.next onder de titel “Schreeuwende zebrapaden”. Daarin komen de gele spoorwegovergangen aan de orde. Ik citeer:
“Neem spoorwegovergangen. Daarvan gaan er nu, na een succesexperiment in Baarn, steeds meer knalgeel geverfd worden, voor de veiligheid. Bij die ingreep kun je je moeilijk een andere doelgroep voorstellen dan verstandelijk ietsjes minder begaafden, die zelfs bij gesloten slagbomen, signaallicht en getingel nog argeloos oversteken. Lacherig tonen we elkaar op feestjes de foto’s van zulke banaangele overgangen. Maar over een paar jaar klagen we: waarom is deze overgang nog niet geel? Lévensgevaarlijk! En ten slotte verliezen we ons vermogen om uit te kijken of er een trein aankomt.
Dat is de keerzijde van het faciliteren van luiheid, domheid en gemakzucht. Je baart een achteroverleunwereld waar zelfredzaamheid is uitgebannen en eigen verantwoordelijkheid gedelegeerd is aan schreeuwende zebrapaden en pratende broekzakhulpjes.
„De veiligste spoorwegovergang is geen spoorwegovergang”, is het credo van ProRail, dat er daarom naar streeft om binnen dertig jaar álle overgangen te vervangen door tunnels en viaducten. Best een investering voor gemiddeld elf doden per jaar. Ter vergelijking: vorig jaar kwamen 206 fietsers om in het verkeer.
Begrijp me goed, die onbewaakte overgangen moet je meteen beveiligen, maar de overige overwegongelukken komen meestal door gevaarlijk gedrag. Verantwoordelijk handelen stimuleren lijkt me een slimmere besteding dan de hele maatschappij inrichten naar de laksheid van een handjevol idioten. Daarmee zeg je tegen de rest dat zij ook achterover mogen leunen, om de wereld te kunnen commanderen met hun stem. “